MEDIAWIJSHEID IN HET BASISONDERWIJS

Het is een open deur: in onze maatschappij worden we overspoeld met
informatie. Leuk, maar hoe gaan we daarmee om? En hoe bereiden we
onze kinderen voor op onze maatschappij (waar ze overigens al midden
in leven) waarin al die informatie op ons inbeukt.
Meer en meer zijn we er van overtuigd dat scholen daar ook een
belangrijke rol in spelen. Naast ouders in de gezinssituatie. Maar dat valt
lang niet altijd mee. Niet iedere docent heeft kennis van de rol van de
media die die informatie verspreiden. En ook niet alle ouders hebben
daar verstand van.
Maar toch zijn er scholen die vinden dat ze een rol hebben te vervullen in
de leerlingen mediawijsheid bij te brengen.
Een van die scholen is de RK Basisschool Menkotoren in Enschede. Ik
sprak met Joost Kamp, docent van groep 8. Een gedreven docent die
probeert ook op alle andere scholen van de stichting mediawijsheid op
het lesrooster te krijgen.
Hoe werkt dat?
Op deze school is het vak Burgerschap heel belangrijk. Daaronder vallen
de trefwoorden: Vrijheid, Gelijkheid en Solidariteit. En als vierde:
Mediawijsheid.
Dat is een interessante combinatie. Want hoe ga je met elkaar om? En
welke rol spelen de media hierbij? Als je kijkt naar nieuwsfoto’s dan denk
je dat wat je ziet de werkelijkheid is. Dan zie je bijvoorbeeld een man met
een geweer in bijvoorbeeld Israël. En dan denk je te weten hoe de
verhoudingen in dat land liggen. Wie goed of fout is. Maar een dergelijke
foto kan gemanipuleerd zijn. En hoe je daar naar kijkt hangt ook af van je
eigen vooroordelen en kennis. Daarover gaat Joost Kamp met zijn
leerlingen in gesprek.
Of hoe kijk je aan tegen cartoons die er gemaakt worden naar aanleiding
van de coronavirus epidemie? De Chinese overheid is niet blij met die
cartoons. Wat is het gezichtspunt van de Chinese overheid?
Op deze manier met het nieuws omgaan dwingt leerlingen beter te kijken
naar wat hun wordt voorgehouden. Laat hen een evenwichtige mening
vormen. Er staat niet altijd wat er staat.

Joost Kamp heeft hierbij veel ondersteuning van het boek van Tamar
Kopmels: Verhalen vertellen en vragen stellen. Hoe kijk je naar de
wereld en hoe ziet de wereld er uit door de ogen van een ander. Het is
heel goed om op deze manier om te gaan met wat in de media ons wordt
aangereikt. Ook wordt deze school geïnspireerd door het artikel geschreven door hoogleraar en pedagoog Gert Biesta in het tijdschrift Didactief van september 2018 getiteld: Burgerschap: puntjes op de i. Daarin legt hij uit
wat democratie eigenlijk betekent. Hij betoogt dat burgerschap ten
nauwste samenhangt met democratie. Democraten worden niet geboren
maar behoeven onderwijs en vorming. En dan hoort daar ook bij dat het
onderwijs leerlingen bewust moeten laten zijn van de media en hoe die
de consumenten allerlei nieuws laten zien en op welke manier.
Met dit in het achterhoofd is het heel interessant te zien hoe Basisschool
Menkotoren omgaat met media.

Er wordt actief gewerkt aan: hoe
bereiden we onze leerlingen voor op de wereld van het
informatiebombardement. En hoe scholen wij ons als docenten bij. Want
dat wordt ook niet vergeten.
En mooi te horen: boeken lezen en voorlezen staan hier ook nog hoog in
het vaandel.