BIBLIOTHEEKWERK IN NEDERLAND
Onlangs heeft de Raad voor Cultuur een advies gestuurd naar het
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, waarin gepleit wordt
voor het verplicht stellen van openbare bibliotheken in elke gemeente.
“Openbare bibliotheken zijn belangrijk voor kennisoverdracht en moeten
ruimte bieden voor mensen om elkaar te ontmoeten en met elkaar over
zaken te debatteren”, zegt voorzitter Marijke van Hees.
En die bibliotheek is er niet meer in elke gemeente. Er is flink bezuinigd,
zeker sinds de bankencrisis aan het begin van de 21 eeuw. Bezuinigen was
het parool en dat trof ook de openbare bibliotheek. Ach we hebben Google,
dus wij komen wel aan informatie werd gedacht. Maar ook het boeken
lezen werd flink minder. En dat hebben we geweten gezien de rapporten
die onlangs verschenen over de geletterdheid van Nederlandse scholieren.
Die neemt schrikbarend af. Maar lezen moet gestimuleerd worden. Dat kan
via het onderwijs maar ook via de bibliotheken. Die moet je dus wel
hebben. En ook geschoold personeel. Ik vond het verheugend dat de Raad
voor Cultuur pleitte voor het weer opzetten van de opleiding tot
bibliothecaris. Want die is een aantal jaren geleden afgeschaft. Wat mij
betreft moet dat wel minstens HBO niveau zijn.
Wat mij ook opviel in het rapport is dat de Raad constateerde dat het lang
niet altijd goed is gesteld met de schoolbibliotheken. Er is teveel de nadruk
gelegd op computers en de collecties zijn niet afgestemd op de gebruikers.
Dat betekent dat de managementteams van scholen moeten gaan inzetten
op deskundig personeel (wat er vaak niet meer is. Er zijn veel vrijwilligers
wat de kwaliteit niet ten goede komt) en meer geld om geschikte boeken
aan te schaffen. En dat zal wel een probleem worden omdat ik nog steeds
hoor dat scholen hun schoolbibliotheken afschaffen. En ook leesuren
worden afgeschaft. Dat begrijp ik eerlijk gezegd totaal niet.
Ik hoor ook geregeld de uitspraak: We hebben geen bibliotheek meer
nodig. We hebben Google. En al die boeken: ouderwets. Ik vind dat
helemaal niet en ik werd blij verrast door een uitspraak van Thomas Piketty.
Onlangs is er van hem een nieuw boek uitgekomen: Kapitaal en Ideologie.
Een journalist van de Volkskrant heeft hem geïnterviewd. Daarin vertelt hij
over het belang van boeken. Hij zegt daarin dat de inhoud van alle boeken
van de wereld niet in Google zijn te vinden. Dat is onmogelijk. Je moet die
boeken dus zelf lezen. Hij zei: “Het boek blijft van kapitale betekenis”. Dat
klinkt mij geweldig in de oren. We kunnen niet zonder boeken. Het is zo
belangrijk om wat andere mensen hebben geschreven tot ons te laten
doordringen. Hetzij in romanvorm of anderszins.
Je kunt niet alle boeken zelf kopen. En daar is de bibliotheek voor met
geschoold personeel. Die de collecties kan vormen. Dat personeel dat
mensen kan adviseren. Of het nu streekromans zijn, of detectives of
informatieve boeken.
Het rapport voor de Raad voor Cultuur is belangrijk. Maar nu zeg ik:
gemeentes ga aan de slag. Onderzoek welke bibliotheekvoorziening u heeft
in uw gemeente en maak er iets moois van. Het is belangrijk.
En Ministerie van OCW: kijk nog eens goed naar die bibliotheekwet die niet
blijkt te werken en zet met de sector een opleiding bibliothecaris op,
minimaal HBO niveau.